NOWE OBOWIĄZKI INFORMACYJNE

ETYKIETA ELEKTRONICZNA

Etykieta elektroniczna to strona internetowa, która będzie zawierała pełne informacje dotyczące wartości odżywczej oraz wykazu składników produktu. Na etykiecie umieszczamy w tym celu kod QR, który prowadzi bezpośrednio do strony informacyjnej zwanej „etykietą elektroniczną”. Na stronie tej powinny być wyświetlane wyłącznie informacje wymagane prawem. Nie jest to przestrzeń dla stosowania treści sprzedażowych, opisów sensorycznych czy materiałów marketingowych.

UWAGA! Elektroniczne systemy etykietowania nie mogą śledzić użytkowników ani gromadzić żadnych danych na ich temat. Strony etykiet nie mogą też zawierać informacji reklamowych.

Informacje, które zostaną umieszczone na etykiecie elektronicznej, powinny być udostępniane w oficjalnym języku UE, odpowiednim dla konsumentów (w Polsce obowiązuje język polski).

Możliwość niepodania na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie pełnej informacji o wartości odżywczej nie powinna wpływać na istniejący wymóg podania na etykiecie substancji powodujących alergie lub reakcje nietolerancji. Informacji o alergenach nie możemy zatem przenieść wyłącznie do elektronicznej formy etykiety.

NOWE OBOWIĄZKI INFORMACYJNE

Etykietowanie i prezentacja produktów sektora wina, wprowadzanych do obrotu w Unii lub przeznaczonych na wywóz, o których mowa w załączniku VII część II pkt 1-11, 13, 15 i 16 Rozporządzenia 1308/2013, już od 8 grudnia 2023 r. musi zostać uzupełniona o dodatkowe, obowiązkowe informacje, czyli o:

wartość odżywczą;
wykaz składników.

Obowiązek ten nie dotyczy napojów winiarskich wyprodukowanych i opatrzonych etykietą przed 8 grudnia 2023 r., które mogą być wprowadzane do obrotu do wyczerpania zapasów.

Zgodnie z przepisami UE produkcja wina obejmuje nie tylko fermentację alkoholową, ale potencjalnie również wdrażanie pewnych praktyk enologicznych, które należy stosować w produkcji i konserwowaniu produktów, ale już nie tych do zapewnienia właściwej fermentacji winiarskiej, odpowiedniego konserwowania lub właściwego dojrzewania. W tym kontekście produkt sektora wina uznaje się za „wyprodukowany”, jeżeli uzyskuje cechy charakterystyczne dzięki dozwolonym praktykom enologicznym.

Przykładowo „wino” (kategoria 1) oznacza produkt otrzymywany wyłącznie w drodze całkowitej lub częściowej fermentacji alkoholowej świeżych winogron, rozgniatanych lub nie, lub moszczu winogronowego. W przypadku „wina musującego” (kategoria 4), otrzymywanego z drugiej fermentacji alkoholowej, można je uznać za „wyprodukowane” dopiero po drugiej fermentacji, po której produkt osiągnął zawartość alkoholu i warunki nadciśnienia określone w części II załącznika VII do rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych. Prosta winifikacja win bazowych lub asamblaż, mające miejsce przed dniem 8 grudnia 2023 r., nie uzasadniałyby zwolnienia z obowiązku etykietowania dotyczącego wartości odżywczej.

Należy pamiętać, że już po zakończeniu produkcji można stosować inne praktyki enologiczne do celów odpowiedniego konserwowania lub właściwego dojrzewania produktu sektora wina.

W poniższym wpisie prezentujemy najważniejsze zasady znakowania napojów winiarskich nowymi informacjami na podstawie wchodzących w życie przepisów Unii Europejskiej. Informacja o wartości odżywczej i wykaz składników – jako obowiązkowe dane szczegółowe zgodnie z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2019/33 muszą być umieszczane na pojemniku w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe, by były jednocześnie czytelne bez konieczności odwracania pojemnika, w formie nieusuwalnych znaków, a dane te muszą być wyraźnie wyodrębnione z otaczającego je tekstu lub obrazów graficznych.

W przypadku gdy wszystkie obowiązkowe informacje prezentuje się na opakowaniu lub załączonej etykiecie, obowiązkowe dane szczegółowe, które należy umieścić w tym samym polu widzenia, zgodnie z nowymi regulacjami obejmuje zatem także informację o wartości odżywczej i wykaz składników.

INFORMACJA O WARTOŚCI ODŻYWCZEJ

Pełna i obowiązkowa informacja o wartości odżywczej, zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. l) rozporządzenia nr 1169/211, obejmuje:

wartość energetyczną oraz
ilość tłuszczu, w tym kwasów tłuszczowych nasyconych; węglowodanów, w tym cukrów; białka oraz soli.

Zgodnie z nowymi regulacjami informacja o wartości odżywczej umieszczona na opakowaniu napoju winiarskiego lub na załączonej do niego etykiecie może ograniczać się do podania wartości energetycznej, którą można wyrazić za pomocą symbolu »E« oznaczającego energię. Należy pamiętać, iż musi się ona znajdować w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe.

Przykłady etykietowania:

E w 100 ml: 222kJ / 53 kcal

Energia w 100 ml: 222kJ / 53 kcal

Wartość energetyczną należy obliczać przy użyciu współczynników przeliczeniowych przewidzianych w załączniku XIV do rozporządzenia nr 1169/2011 oraz podanych w kilodżulach (kJ) i kilokaloriach (kcal), przy czym w pierwszej kolejności wskazuje się kilodżule, a następnie kilokalorie, jak przewidziano w załączniku XV do rozporządzenia nr 1169/2011.

Jeżeli oznakowanie na opakowaniu lub załączonej do niego etykiecie ograniczono wyłącznie do informacji o wartości energetycznej, pełną informację o wartości odżywczej należy podać za pomocą środków elektronicznych wskazanych na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie. Link (kod QR lub podobny) do informacji o wartości odżywczej należy umieścić – w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe.

Prezentację informacji o wartości odżywczej reguluje art. 34 rozporządzenia nr 1169/2011. Jeżeli jest na to miejsce, informację o wartości odżywczej należy podać w formacie tabeli z wyrównanymi liczbami. Jeżeli nie ma miejsca na prezentację za pomocą tabeli, można zastosować format liniowy.

W przypadku gdy informację o wartości odżywczej podaje się za pomocą środków elektronicznych, należy ją zawsze przedstawiać w formie tabeli z wyrównanymi liczbami, ponieważ nie mają zastosowania ograniczenia przestrzenne.

Nie określono środków elektronicznych, które należy stosować do podawania informacji o wartości odżywczej i wykazuskładników poza etykietą, ani specjalnych elektronicznych rodzajów dostępów. Informacje można co do zasady podawać za pomocą wszelkich środków elektronicznych za pośrednictwem dowolnego rodzaju kodu kreskowego (QR, 2D innego niż QR, 1D, czip), który zawiera link do informacji online możliwy do uzyskania przy wykorzystaniu ogólnodostępnych urządzeń (tj. smartfona). Podanie linku do informacji elektronicznej na opakowaniu lub etykiecie powinno być zgodne z wymogami wymienionymi w art. 12 i 13 rozporządzenia nr 1169/2011 dotyczącymi przedstawiania obowiązkowychdanych szczegółowych. Link taki musi bowiem pojawić się bezpośrednio na opakowaniu lub etykiecie i zostaćumieszczony w widocznym miejscu w taki sposób, aby był dobrze widoczny, wyraźnie czytelny oraz, w stosownychprzypadkach, nieusuwalny. Nie może być w żaden sposób ukryty, zasłonięty, pomniejszony ani przerwany jakimikolwiekinnymi nadrukami, ilustracjami czy innym materiałem.

DODATKOWE KODY QR

Etykietowanie produktów sektora wina nie może być uzupełniane jakimikolwiek dodatkowymi określeniami, chyba że te określenia spełniają wymogi. Informacje na temat żywności przekazywane na zasadzie dobrowolności nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd; nie mogą być niejednoznaczne ani dezorientować konsumenta; oraz muszą być, w stosownych przypadkach, oparte na odpowiednich danych naukowych. Nie można prezentować takich informacji zeszkodą dla przestrzeni dostępnej do prezentacji obowiązkowych informacji na temat żywności.

ZWYKŁY ADRES INTERNETOWY

Wydrukowanie zwykłego adresu strony internetowej nie stanowi wypełnienie obowiązków w zakresie etykietowania dotyczących podawania obowiązkowych danych szczegółowych za pomocą środków elektronicznych. Z definicji odpowiednie informacje muszą być bezpośrednio dostępne za pomocą kodu nadającego się do odczytu maszynowego, który zapewnia bezpośredni dostęp do odpowiednich informacji. Urządzenie zapewniające uniwersalny dostęp, takie jak smartfon, musi być w stanie odczytać/zeskanować kod na etykiecie i niezwłocznie przekierować użytkownika doodpowiednich informacji.

Na witrynie internetowej, gdzie podajemy wymagane informacje o wartości odżywczej nie jest dozwolone prezentowanie informacji sprzedażowych czy marketingowych. Nie wolno także gromadzić się ani nie śledzić żadnych danych użytkownika.

Kolejność prezentowania poszczególnych elementów informacji o wartości odżywczej określono w załączniku XV do rozporządzenia nr 1169/2011. W przypadku elementów obowiązkowych kolejność ta jest następująca: wartość energetyczna, tłuszcz (w tym kwasy tłuszczowe nasycone, …); węglowodany (w tym cukry, …); białko, sól.

Istnieją również przepisy szczegółowe dotyczące kolejności innych elementów, które mogą być dodawane do informacji o wartości odżywczej zgodnie z art. 30 ust. 2 rozporządzenia nr 1169/2011 (np. alkohole wielowodorotlenowe), ale elementy te są nieobowiązkowe.

Zgodnie z art. 34 ust. 5 rozporządzenia nr 1169/2011 w przypadkach gdy wartość energetyczna lub ilość składnika(-ów) odżywczego(-ych) w produkcie jest znikoma, informacje dotyczące tych elementów można zastąpić takim komunikatem „Zawiera znikome ilości…”, który umieszcza się bezpośrednio w pobliżu informacji o wartości odżywczej. W przeciwnym razie wszystkie obowiązkowe elementy należy wskazać w kolejności określonej w art. 34 rozporządzenia nr 1169/2011, w tym także w przypadku, gdy ich zawartość jest równa zeru.

Zgodnie z art. 30 ust. 2 nr 1169/2011 obowiązkowa treść może zostać uzupełniona informacją o ilości jednego lub większej liczby z następujących składników, w stosownych przypadkach: kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, alkoholi wielowodorotlenowych, skrobi, włókna pokarmowego, każdej z witamin lub każdego ze składników mineralnych wymienionych w pkt 1 części A załącznika XIII i obecnych w znaczącej ilości zgodnie z jej definicją w pkt 2 części A załącznika XIII do nr 1169/2011.

Szczegółowe wytyczne dot. znakowania żywności informacją o wartości odżywczej oraz zasady prezentowania tej informacji określone zostały w art. 29 do 34 rozporządzenia nr 1169/2011. Zajrzyjcie też do naszego wpisu […].

OBLICZANIE WARTOŚCI ODŻYWCZEJ

W szczególności, zgodnie z art. 31 (obliczanie) rozporządzenia nr 1169/2011, wartości w informacji o wartości odżywczej są wartościami średnimi opartymi na:

a) analizie żywności dokonanej przez producenta;

b) znanych lub rzeczywistych wartości średnich użytych składników; lub

c) ogólnie dostępnych i zaakceptowanych danych.

Wartości energetyczne i wartości odżywcze należy podać w przeliczeniu na 100 g lub na 100 ml (art. 32 ust. 2 rozporządzenia nr 1169/2011).

RÓŻNICE W WARTOŚCIACH W POSZCZEGÓLNYCH PARTIACH

Odchylenia w odniesieniu do informacji o wartości odżywczej wina są takie same jak określone w rozporządzeniu nr 1169/2011, które wskazuje, że wartość energetyczną i ilość składników odżywczych powinno się oznaczać jako „wartość średnią”, definiowaną jako wartość, która najlepiej określa ilość składnika odżywczego zawartego w danym środku spożywczym i uwzględnia naturalną zmienność środków spożywczych, sezonową zmienność, wzorce konsumpcji i inne czynniki, które mogą mieć wpływ na zmianę wartości rzeczywistej (zob. pkt 13 załącznika I do rozporządzenia nr 1169/2011).

Zostały wydane wytyczne^[1] dla właściwych organów państw członkowskich, dotyczące ustalania dopuszczalnych odchyleń dla wartości odżywczych podanych na etykiecie, a także tabela podsumowującą^[2], w której przedstawiono przegląd poszczególnych dopuszczalnych wartości. W wytycznych stwierdzono, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny działać w dobrej wierze, aby zapewnić wysoki stopień dokładności informacji o wartości odżywczej. W szczególności podawane wartości powinny być zbliżone do wartości średnich w wielu partiach i nie powinny być ustalane na żadnym z krańcowym poziomów dopuszczalnego zakresu.

W odniesieniu do wskazywania zawartości alkoholu zastosowanie mają jednak zasady dotyczące tolerancji określone w art. 44 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/33.

WYKAZ SKŁADNIKÓW

Wykaz składników, zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1169/2011, musi zawierać wszystkie użyte w procesie produkcji wina opatrzonego etykietą i nadal obecne w produkcie końcowym dodatki oraz substancje pomocnicze w przetwórstwie powodujące alergie lub reakcje nietolerancji. Zgodnie z częścią A pkt 6 załącznika VII do rozporządzenia 1169/2011 nie jest konieczne podawanie w określonym porządku wszelkich składników stanowiących mniej niż 2 % produktu gotowego.

Wykaz składników produktów winiarskich powinien zostać wskazany na opakowaniu lub załączonej do niego etykiecie, ewentualnie, może być podany za pomocą środków elektronicznych znajdujących się na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie.

Składniki oznacza się ich szczegółową nazwą z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w rozporządzeniu nr 1169/2011 i w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2019/33 (np. nazwa „winogrona” w odniesieniu do surowca).

Zgodnie z rozporządzeniem nr 1169/2011, składnik oznacza każdą substancję lub produkt, w tym środki aromatyzujące, dodatki do żywności, enzymy spożywcze oraz każdy komponent składnika złożonego, użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu danego środka spożywczego i nadal obecne w produkcie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie; pozostałości nie uważa się za składniki.

GŁÓWNY SKŁADNIK

W przypadku surowców, które stanowią „główny składnik” wina, można dokładnie wskazać, czy wykorzystano winogrona, miazgę winogronową lub moszcz winogronowy, lub zastąpić wszystkie te elementy jednym określeniem „winogrona”. Przepis ten zapewnia ewentualne uproszczenie dla podmiotów, które mogą stosować je na zasadzie dobrowolności.

Dodatki do żywności uznaje się za składnik zgodnie z ogólną definicją „składnika” określoną w rozporządzeniu nr 1169/2011 (art. 2 ust. 2 lit. f)), a zatem wszystkie dodatki stosowane w produkcji wina stanowią integralną część wykazu składników. Zgodnie z art. 20 lit. b) rozporządzenia nr 1169/2011 dodatki do żywności i enzymy stosowane jako substancje pomocnicze w przetwórstwie nie muszą być uwzględniane w wykazie składników. W art. 9 ust. 1 lit. c) tego samego rozporządzenia przewiduje się jednak obowiązkowe wskazanie wszelkich użytych przy wytworzeniu produktu i nadal obecnych w produkcie końcowym składników lub substancji pomocniczych w przetwórstwie powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, nawet w zmienionej formie.

W tabeli 2 w części A załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/934 określono pełny wykaz dodatków i substancji pomocniczych w przetwórstwie, które można stosować w produkcji wina, pogrupowano je według odpowiednich kategorii funkcjonalnych (regulatory kwasowości, konserwanty i przeciwutleniacze, czynniki stabilizujące itp.) oraz podano terminy do stosowania na potrzeby nazywania kategorii funkcjonalnych i substancji, które mają być wymienione w wykazie składników, które to kategorie i substancje należy przedstawić przy użyciu wskazanych nazw (kolumna 1) lub, alternatywnie, numerów E dodatków (kolumna 2). Istnieje także możliwość wskazania dodatków w kategoriach „regulatory kwasowości” i „czynniki stabilizujące”, które są podobne lub wzajemnie zastępowalne, używając wyrażenia „zawiera… i/lub”, po którym wymienione są nie więcej niż trzy dodatki, w przypadku gdy co najmniej jeden z nich jest obecny w produkcie końcowym.

FORMA PREZENTACJI

W odniesieniu do formy prezentacji wykazu składników także mają zastosowanie przepisy ogólne rozporządzenia nr 1169/2011, gdyż nie określono przepisów szczegółowych dotyczących wina.

SUBSTANCJE WZBOGACAJĄCE

W wykazie składników należy wskazywać substancje stosowane do wzbogacania. Zgodnie art. 2 ust. 2 lit. f) rozporządzenia nr 1169/2011, o ile dodaje się je podczas wytwarzania i o ile są one obecne w produkcie końcowym, nawet jeśli mają zmienioną formę.

CUKRY DO WZBOGACENIA

Dozwolone procesy wzbogacania i substancje, które można w nich stosować, opisano w części I załącznika VIII do rozporządzenia nr 1308/2013. Zgodnie z zasadami określonymi w odniesieniu do wykazu składników w przypadku produktów sektora wina, zagęszczony moszcz winogronowy i rektyfikowany zagęszczony moszcz winogronowy można zastąpić określeniem „zagęszczony moszcz winogronowy” lub można je sklasyfikować wspólnie i uwzględnić w wykazie składników wyłącznie jako „zagęszczony moszcz winogronowy”. Inną substancję dozwoloną do celów wzbogacania, sacharozę, należy wymienić oddzielnie. Zgodnie z częścią B załącznika VII do rozporządzenia 1169/2011 zezwala się na oznaczanie „wszystkich rodzajów sacharozy” nazwą „cukier”, chociaż nie jest to obowiązkowe.

DROŻDŻE

Drożdże wykorzystywane do produkcji wina nie muszą być wymieniane jako składniki. Zgodnie z tabelą 2 w części A załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/934 stosuje się je jako substancje pomocnicze w przetwórstwie. Zgodnie z art. 20 lit. b) pkt (ii) rozporządzenia 1169/2011 dodatki stosowane jako substancje pomocnicze w przetwórstwie nie muszą być uwzględniane w wykazie składników. Inne składniki lub części drożdży wykorzystywane w różnych funkcjach w produkcji wina również uznaje się za substancje pomocnicze w przetwórstwie i w związku podlegają one temu samemu zwolnieniu. Jedynym związkiem drożdży, który należy wymienić w wykazie składników, jest mannoproteina drożdży, ponieważ stosuje się ją jako dodatek określony w tabeli 2 w części A załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/934.

REGULATORY KWASOWOŚCI I CZYNNIKI STABILIZUJĄCE

Jedynymi wymogami dotyczącymi kolejności podawania składników są wymogi zawarte w art. 18 ust. 1 rozporządzenia 1169/2011 w związku z częścią A załącznika VII do tego rozporządzenia.

ALERGENY I NIETOLERANCJE

Część składników wina może powodować alergie lub nietolerancje, np. siarczyny, produkty na bazie jaj, mleka czy ryb. Pełny wykaz takich składników zawiera załącznik II do rozporządzenia nr 1169/201. Na etykiecie należy wskazać wszystkie obecne w produkcie końcowym – nawet w zmienionej formie – substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji.

Składniki mogące powodować alergie lub reakcje nietolerancji:

wskazuje się przy użyciu nazw wskazanych w załączniku II do rozporządzenia nr 1169/2011 i załączniku I część A rozporządzenia nr 2019/33.

Składnik	Oznaczenie składnika w wykazie składników
dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/litr w przeliczeniu na całkowitą zawartość SO₂ dla produktów w postaci gotowej bezpośrednio do spożycia lub w postaci przygotowanej do spożycia zgodnie z instrukcjami wytwórców	siarczynydwutlenek siarkiditlenek siarki
jaja i produkty na bazie jaj	jajobiałko jajaprodukty z jajlizozym z jajalbumina z jaja
mleko i produkty na bazie mleka	mlekoprodukty mlecznekazeina z mlekabiałko mleka
ryby i produkty na bazie ryb (karuk)	ryby

W tych bardzo ograniczonych przypadkach substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji należy wymienić zgodnie z ich szczegółową nazwą określoną w kolumnie 1 tabeli 2 w części A załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/934 (np. „białko pszenicy”).

podkreśla się w wykazie składników za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.

Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze może sam zdecydować o odpowiednim sposobie odróżnienia alergenów od pozostałych składników w wykazie. Niemniej jednak w nazwie składnika składającej się z kilku oddzielnych słów (np. „kazeina z mleka”), wystarczy podkreślić słowo, które odpowiada substancji lub produktowi wymienionym w załączniku II o rozporządzenia nr 1169/2011 (np. „kazeina z mleka”).

Istnieją dwie możliwości ich prezentacji na etykiecie:

a) W przypadku gdy wykaz składników znajduje się na etykiecie, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być oznaczone jako składniki w wykazie składników. Zgodnie z art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 1169/2011 nazwa substancji lub produktu musi być podkreślona za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.

b) W przypadku gdy wykaz składników prezentowany jest za pomocą środków elektronicznych, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być wskazane na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie. Ich prezentacja musi być poprzedzona słowem „zawiera”, po którym podaje się nazwę lub nazwy odpowiednich substancji lub produktów. Nie muszą być jednak umieszczone w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane na podstawie odstępstwa określonego w art. 40 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/33.

W przypadku prezentacji wykazu składników za pomocą środków elektronicznych wskazanych na opakowaniu (np. na witrynie internetowej, do której odsyła umieszczony na opakowaniu kod QR) zastosowanie mają następujące wymagania:

nie gromadzi się ani nie śledzi żadnych danych użytkownika;
wykazu składników nie prezentuje się wraz z innymi informacjami przeznaczonymi do celów sprzedaży lub marketingu; oraz
oznaczenie wszelkich składników lub substancji pomocniczych w przetwórstwie powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, użytych przy wytworzeniu lub przygotowywaniu wina i nadal obecnych w wyrobie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie; umieszcza się bezpośrednio na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie.

Dodatkowo, na opakowaniu produktu lub dołączonej do niego etykiecie można zamieścić piktogram, którego rozmiaru przepisy nie określają. Stanowi to wyjątek, gdyż, co do zasady, nie należy powtarzać informacji o substancjach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji. Zgodnie jednak z ogólnymi zasadami znakowania żywności muszą być umieszczone w widocznym miejscu w taki sposób, aby były dobrze widoczne, wyraźnie czytelne oraz, w stosownych przypadkach, nieusuwalne. Mając na uwadze, iż piktogramy stanowią dobrowolną informację o żywności, nie można prezentować ich ze szkodą dla przestrzeni dostępnej do prezentacji obowiązkowych informacji na temat żywności.