ZABEZPIECZENIE AKCYZOWE

Przed wydaniem zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego urząd skarbowy wzywa do złożenia zabezpieczenia akcyzowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Termin ten może zostać przedłużony na nasz wniosek, maksymalnie o 30 dni.

Obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego wynika ze zobowiązania opartego na podstawie prawa wspólnotowego, konkretnie z art. 18 dyrektywy 2008/118/WE. W zakresie szczegółowej regulacji zabezpieczeń akcyzowych ww. dyrektywa odsyła do prawa krajowego państw członkowskich Unii Europejskiej. W Polsce tematyka ta została uregulowana zaś w art. 63-76 ustawy o podatku akcyzowym i w aktach wykonawczych do tej ustawy.

Zabezpieczenie akcyzowe jest gwarancją zapłaty podatku akcyzowego lub opłaty paliwowej.

Jest związane z:

przemieszczaniem wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (złożenie zabezpieczenia akcyzowego jest warunkiem niezbędnym do jej zastosowania),
produkcją, przetwarzaniem i przechowywaniem wyrobów akcyzowych.
Zabezpieczenie akcyzowe może zabezpieczać jedno albo wiele zobowiązań podatkowych lub jedną lub wiele opłat paliwowych.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

Obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego nie dotyczy wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie.
Zabezpieczenie akcyzowe może być złożone na czas oznaczony albo nieoznaczony.
Zabezpieczenie akcyzowe obowiązuje na całym terytorium Unii Europejskiej (UE).

Podmiotami, które mają obowiązek składania zabezpieczenia akcyzowego (w kwocie pokrywającej powstałe albo mogące powstać zobowiązanie podatkowe albo powstałe lub mogące powstać zobowiązanie podatkowe oraz opłatę paliwową, której obowiązek zapłaty powstał albo może powstać) są:

podmiot prowadzący skład podatkowy,
zarejestrowany odbiorca,
zarejestrowany wysyłający,
podatnik, który posiada zezwolenie wyprowadzenia wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą i nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą,
podmiot pośredniczący,
przedstawiciel podatkowy,
podmiot, który reprezentuje przedsiębiorcę zagranicznego.

UWAGA!

Istnieje możliwość złożenia zabezpieczenia przez podmiot trzeci

Na wniosek podmiotu, który ma obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego, naczelnik urzędu skarbowego przyjmuje zabezpieczenie akcyzowe w kwocie pokrywającej zabezpieczenie akcyzowe w wymaganej wysokości, złożone zamiast tego podmiotu lub łącznie z tym podmiotem przez:

przewoźnika lub spedytora – w przypadku przewożenia przez nich z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych podmiotu, który ma obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego; zabezpieczenie gwarantuje pokrycie zobowiązań podatkowych oraz opłaty paliwowej, które mogą powstać w stosunku do tych wyrobów akcyzowych,

właściciela wyrobów akcyzowych,
odbiorcę wyrobów akcyzowych,
wszystkie lub kilka podmiotów, o których mowa wyżej

Mogą oni jednak złożyć zabezpieczenie wyłącznie w formie:

depozytu w gotówce,
gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej,
czeku.

Podobnie, możliwe jest także użyczenie zabezpieczenia

W przypadku:

przemieszczania na terytorium kraju wyrobów akcyzowych między składami podatkowymi oraz
dostarczania wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie ze składu podatkowego do podmiotu pośredniczącego,
zobowiązanie podatkowe podmiotu wysyłającego albo jego zobowiązanie podatkowe oraz opłata paliwowa, której obowiązek zapłaty może powstać w stosunku do tych wyrobów akcyzowych, mogą być, na jego wniosek, objęte zabezpieczeniem akcyzowym podmiotu odbierającego złożonym na terytorium kraju w formie depozytu w gotówce, gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, czeku, za zgodą podmiotu odbierającego.

RODZAJE ZABEZPIECZEŃ AKCYZOWYCH

Przepisy przewidują dwa rodzaje zabezpieczeń akcyzowych:

generalne
ryczałtowe

Zabezpieczenie generalne pokrywa każdorazowo, w pełnej wysokości, kwotę zobowiązania podatkowego. Nawet jeśli wysokość zobowiązania, dla którego przyjmowane jest to zabezpieczenie zmieni się z czasem, to wysokość zabezpieczenia musi zostać oszacowana w taki sposób, aby zawsze pokrywało zobowiązanie.

Wysokość zabezpieczenia generalnego ustala naczelnik urzędu skarbowego na poziomie równym:

zobowiązaniu podatkowemu (gdy kwota ta może zostać dokładnie obliczona przy przyjmowaniu zabezpieczenia) albo
szacunkowej kwocie maksymalnej, która wynika z mogących powstać zobowiązań podatkowych.

Podmioty, które mają obowiązek złożenia zabezpieczenia generalnego są wymienione w ustawie o podatku akcyzowym. Natomiast szczegółowe zasady ustalenia wysokości zabezpieczenia generalnego wynikają z przepisów wykonawczych do tej ustawy.

Zabezpieczenie ryczałtowe jest uproszczoną formą zabezpieczenia akcyzowego. Jest dostępne tylko na wniosek podmiotu, który ma obowiązek złożyć zabezpieczenie akcyzowe i spełnia następujące warunki:

ma siedzibę lub miejsce zamieszkania w kraju,
jego sytuacja finansowa i majątek dają gwarancję wywiązania się ze zobowiązań podatkowych oraz obowiązku zapłaty opłaty paliwowej,
nie posiada zaległości celnych i podatkowych, które stanowią dochód budżetu państwa, zaległości w opłacie paliwowej, w odprowadzaniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe.

Jeżeli ww. warunki są spełnione, naczelnik urzędu skarbowego zgadza się na przyjęcie zabezpieczenia ryczałtowego na wniosek podatnika.

Podstawową zaletą zabezpieczenia ryczałtowego jest to, że jest ono ustalane na poziomie 30% (a w niektórych przypadkach 15%) wysokości zabezpieczenia generalnego, do którego złożenia jest obowiązany podmiot składający wniosek o złożenie zabezpieczenia ryczałtowego.

Zgoda na stosowanie zabezpieczenia ryczałtowego jest wydawana na czas oznaczony, nie dłuższy niż 2 lata, z możliwością przedłużenia na kolejne dwa (na wniosek podmiotu). Naczelnik urzędu skarbowego, co najmniej raz w roku, ponownie ustala wysokość zabezpieczenia ryczałtowego, w szczególności w przypadku zmiany maksymalnych zobowiązań podatkowych lub opłat paliwowych, które podlegają zabezpieczeniu akcyzowemu.

ZAŁĄCZNIK – wniosek o wyrażenie zgody na złożenie zabezpieczenia ryczałtowego

Zwolnienie z obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego

Mogą z niego skorzystać:

podmiot, który prowadzi skład podatkowy,
właściciel wyrobów akcyzowych wyprowadzanych ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia, który posiada zezwolenie wyprowadzenia [3].
Naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję o zwolnieniu z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Jest ona wydawana na czas oznaczony, nie dłuższy niż 2 lata. Zwolnienie może być przedłużane na kolejne okresy, nie dłuższe niż 2 lata.

Nie może być zwolnione przemieszczanie wyrobów akcyzowych:

w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (z wyjątkiem przemieszczania w kraju rurociągiem ropopochodnych wyrobów akcyzowych pomiędzy składami podatkowymi, prowadzonymi przez ten sam podmiot) lub
objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie.
Podmiot, który prowadzi skład podatkowy może być zwolniony z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego pod warunkiem, że:
ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju,
stosuje procedurę zawieszenia poboru akcyzy co najmniej od roku,
jego sytuacja finansowa i majątek zapewniają wywiązywanie się ze zobowiązań podatkowych oraz obowiązku zapłaty opłaty paliwowej,
nie posiada zaległości celnych i podatkowych, które stanowią dochód budżetu państwa, zaległości w opłacie paliwowej, w odprowadzaniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe,
zobowiązał się do zapłacenia, na pierwsze pisemne żądanie właściwego naczelnika urzędu skarbowego, kwoty akcyzy oraz kwoty opłaty paliwowej, które wynikają z powstania zobowiązania podatkowego oraz obowiązku zapłaty opłaty paliwowej.

Formy zabezpieczenia akcyzowego

Przepisy przewidują następujące rodzaje zabezpieczeń akcyzowych:

depozyt w gotówce,
gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa,
czek,
weksel własny,
papiery wartościowe na okaziciela o określonym terminie wykupu, wyemitowane przez Skarb Państwa albo Narodowy Bank Polski,
hipoteka na nieruchomości.

ZAŁĄCZNIK – wzór gwarancji bankowej składanej jako zabezpieczenie

Do rejestracji i obsługi zabezpieczeń akcyzowych służy system informatyczny OSOZ 2 (Zintegrowany System Obsługi Zabezpieczeń). Z jego usług korzysta m.in. inny system informatyczny, który wchodzi w skład SISC (Systemy Informatyczne Służby Celnej) – EMCS PL 2 (System Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych). Służy on do obsługi przemieszczania wyrobów akcyzowych (wyroby energetyczne, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe) w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (bez zapłaconego podatku akcyzowego) i poza tą procedurą (dotyczy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie).

UWAGA!

Zabezpieczenie złożone w formie, hipoteki na nieruchomości może stanowić nie więcej niż 45% wysokości zabezpieczenia akcyzowego. Pozostałą część zabezpieczenia akcyzowego należy złożyć w innych formach.

Wysokość zabezpieczenia akcyzowego należy obliczyć na podstawie rozmiarów zamierzonej działalności gospodarczej. Po złożeniu zabezpieczenia urząd skarbowy dokona wydania potwierdzenie złożenia zabezpieczenia akcyzowego – gdy zabezpieczenie złożono w formie gotówkowej, polisy gwarancyjnej lub hipoteki na nieruchomości oraz pokwitowanie – gdy zabezpieczenie złożono w innej formie.

ZAŁĄCZNIK – dokument potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego

ZAŁĄCZNIK – pokwitowanie złożenia zabezpieczenia

ZAŁĄCZNIK – potwierdzenie złożenia zabezpieczenia

Wydana zostanie także karta do saldowania zabezpieczenia generalnego. Kartę do saldowania urząd wydaje na okres o miesiąc krótszy niż okres ważności złożonego zabezpieczenia akcyzowego lub na okres ważności zabezpieczenia – dla depozytu gotówkowego.

ZAŁĄCZNIK – karta do saldowania

ZAŁĄCZNIK – ekarta

W przypadku gdy właściwy naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi, że złożone zabezpieczenie akcyzowe nie zapewnia pokrycia w należnej wysokości lub w terminie kwoty zobowiązania podatkowego lub opłaty paliwowej, wezwie nas do przedłużenia zabezpieczenia, złożenia dodatkowego lub nowego zabezpieczenia akcyzowego.